Jak wygląda karnawał na Sardynii?

Karnawał na Sardynii to barwne wydarzenie, na które czeka wielu mieszkańców wyspy. Bogactwo natury i malownicze miasteczka w połączeniu z interesującymi tradycjami czynią ten czas wyjątkowym.

Karnawał sardyński rozpoczyna się 17 stycznia w dniu Św. Antoniego Opata (Sant’Antonio Abate), patrona ognia. Wtedy rozpalane są ogniska i oficjalnie rozpoczęte zostaną karnawałowe obchody. Każde miasto i miasteczko ma swoje własne zwyczaje, ale na Sardynii niemal wszędzie można dostrzec elementy nawiązujące do życia pasterzy. Karnawałowe rytuały bardzo często ukazują walkę człowieka z naturą.
Co roku rodzime tradycje łączą się z popularną w wielu włoskich miastach paradą kolorowych wozów z grupami poprzebieranych ludzi. Na Sardynii popularne są także wyścigi konne w przebraniu – najsłynniejsze z nich to Sartiglia w Oristano, jej tradycja sięga XVI wieku. Przebrani są nie tylko jeźdźcy, ale także konie.

Maski i kostiumy sardyńskie są bardzo szczególne, gdyż mają charakter groteskowy i nieco przerażający, o charakterze antropomorficznym. Wykonuje się je między innymi ze skóry zwierzęcej. Do najbardziej znanych należą kostiumy o nazwie Mamuthones, związane z miejscowością Mamoiada. Maski te miały oddalać zło i chronić społeczeństwo. Mamuthones występują w 12-osobowych grupach, symbolizujących 12 miesięcy. Na kostiumy składają się czarne skóry zwierzęce, sierść, czarne drewno i dużo cieżkich dzwonków (campanacci), które nosi się na plecach – mogą ważyć nawet 30 kg. Dzwonki są ważne ze względu na ich charakterystyczny taniec. Osobnikom tym towarzyszą Issohadores – to inne przebrane postaci, strażnicy Mamuthones.

Inny znany kostium, związany z Karnawałem w miejscowości Lula, to Su Battileddu. To przerażające przebranie, mające na gorze dwa rogi, a między nimi żołądek kozy, zaś na dole żołądek woła wypełniony krwią, który od czasu do czasu jest dziurawiony. Całość pokryta jest sierścią owiec i baranów. Su Battileddu to ofiara Karnawału. Otaczają ja osobniki przebrane na czarno, które od czasu do czasu na nia napadają.

Do innych znanych masek na Sardynii należą Sos Colanganos, związane z miejscowością Austis. Przebrani osobnicy, zamiast żelaznych dzwonków, typowych dla innych kostiumów, mają na plecach kości zwierzęce, które wydają dziwne dźwięki. Prawdopodobnie dawniej kości zwierzęce były charakterystycznym elementem wielu przebrań sardyńskich. Dzwonki związane są z nowszymi tradycjami. Przebranym grupom towarzyszy postać S’Urtzu, czyli ofiara ubrana w skórę dzika, której towarzyszą dwa osobniki w kapturach, ubrane na czarno.

Z kolei S’Urthu i Sosos Buttudos to typowe kostiumy w miejscowości Fonni, najwyżej położonemu górskiemu miasteczku na Sardynii (niedaleko Nuoro). S’Urthu to postać przebrana w białe lub czarne skóry zwierzęce, kozła lub barana. Jej też towarzysza osobniki w kapturach z dzwonkami na ramionach.

Kostiumy w Cagliari mają z kolei często charakter melancholijny. Należą do nich Sa Fiuda, smutna wdowa lub Su Caddemis, żebrak.
Maskom często przygrywa się na bębnie. Śpiewana jest takze czesto La Caramba, znana rymowanka sardyńska, zadedykowana morzu.
To tylko niektore przyklady sardyńskich kostiumów karnawałowych, te najbardziej charakterystyczne. Można zobaczyć ich dużo więcej!

Karnawałowe przysmaki

Najbardziej znanymi słodyczami karnawałowymi na Sardynii są zeppole – smażone pączki z dziurka, posypane cukrem. W okolicach Oristano znane są z kolei zippole – to długie pączki w kształcie węża, które tnie się na kawałki. Można także spróbować mniejszych pączków, nadziewanych kremem. Popularny jest również chrust, zwany chiacchiere.

Dzieci świętują Karnawał zwłaszcza w ostatnim jego tygodniu. W Tłusty Czwartek i Tłusty Wtorek (odpowiednik polskich Ostatków) organizowane są zabawy w przebraniu i, podobnie jak w Polsce, wszyscy jedzą pączki i chrust.